Bosna Hersek'in Foça şehrindeki Ustikolina kasabasında keşfedilen ve ülkedeki en eski Müslüman mezarlığı olarak bilinen kabristan, eski haline kavuşmayı bekliyor.
15. yüzyıl sonlarına ait olduğu düşünülen, ülkedeki en eski Müslüman mezarlığı, başlatılan arkeolojik kazılarla gün yüzüne çıkarılmaya başlandı.
Bosna Savaşı'nda (1992-1995) Sırpların yaptığı yıkımla en büyük hasarı alan ve büyük bölümü toprak altında kalan kabristanda 20'den fazla mezar yer alıyor.
Osmanlı akıncılarının bulunduğu şehitliğe de komşu olan ve Osmanlı döneminden siviller ile üst düzey yöneticilerin gömülü bulunduğu kabristanda, Bosna Hersek'te benzerine az rastlanır ufak oda tipi mezarlar da bulunuyor.
Yapılan kazılarda 1. Dünya Savaşı'ndan kalma bir mermi kovanı ortaya çıkarken, yıkıma uğramış akıncı şehitliğinin çevresinde ise Sırpların savaşta kazdığı hendek bulunuyor.
Mezarlığın bulunmasında öncü olan Ustikolina İslam Birliği Meclisi Başkanı Senad Cengic, yaptığı açıklamada, kabristanın Bosna Hersek'teki en eski Müslüman mezarlığı olduğunu vurgulayarak, ilk Müslümanların Ustikolina'ya 1418'de Osmanlı döneminde geldiğini kaydetti.
Söz konusu bölgenin 1445'de çoğunlukla İslam'ı seçerek Müslüman olduğunu anlatan Cengic, 1448'de ise burada Turhan Emir Bey'in bir cami yaptırdığını söyledi.
Cengic, Fatih Sultan Mehmet'in Bosna Hersek'te bulunduğu zaman da söz konusu bölgeye de geldiğini aktardı.
Tahminen son 200 yıl içinde hasara uğramış mezarlığın doğal bir şekilde değil, elle yıkıldığını vurgulayan Muftarevic, mezarlığa en büyük hasarın ülkedeki son savaşta Sırp askerleri tarafından verildiğini, mezardaki nişanelerin kırıldığını veya oradan götürüldüğünü bildirdi.
İslam ve Osmanlı tarihinde değişik mezar tipleri bulunduğunu, ortaya çıkan mezarların da tipik Müslüman mezarları olduğunu ifade eden Muftarevic, oda şeklinde mezarların da var olduğunu ve Osmanlı tarihinde kullanılan bütün mezar tiplerinin burada bir arada bulunduğunu söyledi.
Mezarlıkta hem Balkan hem de Anadolu tipi insanların gömülü olduğunu belirten Muftarevic, kazı ilerledikçe yeni şeylerin ortaya çıktığını kaydetti, söz konusu mezarlığın yan tarafında şehitlik ve musalla alanının da yer aldığını, bunlar için de kazı çalışmalarının başlatılacağını açıkladı.