Mahmut Şevket Paşa, 31 Mart İsyanı olarak bilinen ayaklanmanın bastırılmasında ve Sultan II.Abdülhamid Han’ın tahttan indirilmesinde rol oynamış, Sultan V.Mehmed (Mehmed Reşad) saltanatında 23 Ocak 1913 - 11 Haziran 1913 tarihleri arasında dört ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış bir paşadır.

1856 yılında Bağdat’ta doğdu ve orada büyüdü, bundan ötürü Arap lakabıyla da anılır. Sultan Abdülmecid Han devri mutasarrıflarından Çeçen asıllı Kethüdâzâde Süleyman Bey’in oğludur. ilk öğrenimini Bağdat’ta yaptı. Sonra İstanbul’a gelerek askerî okulda tahsilini tamamlayıp, 1882’de kurmay yüzbaşı olarak orduya katıldı. Almanya’da 9 yıl, Fransa’da ise bir müddet kalarak, batı kültürü ile yakından tanıştı.

1901’de paşa olduktan sonra Mekke-i Mükerreme ile Medîne-i Münevvere arasında telgraf hattı döşetme vazifesiyle Hicaz’a gönderildi. 1905’te Kosova Vâliliğine getirildi. 1908’de II.Meşrûtiyetin îlânından sonra, 31 Mart Vakası üzerine toplanan ve Hareket Ordusu adı verilen Selanik’ten yola çıkan askeri birliklerin başına geçerek İstanbul’a geldi.

Abdülhamid'in tahttan indirilmesinde başrol oynadı

O, Sultan II.Abdülhamid Han'ın tahttan indirilmesi gibi büyük bir yanlışta baş rol oynadı. İstanbul’a hâkim olduğu bu sırada örfî idâre ilan ederek, suçlu-suçsuz demeden İttihatçılara ve kendisine muhâlif pek çok kimseyi îdâm ettirdi.

Hatta etrafında topladığı bir çok Balkan çetecisiyle saraya girerek, bir çok kıymetli eşyâyı yağmaladı. Hazineyi, asırlardan beri toplanmış olan kıymetli yâdigârları ve dünyânın en zengin kütüphânelerinden olan saray kitaplığını yağma ettirdi. Dolayısıyla bir cümle ile “Darbeci ve Yağmacı Paşa” olarak çok menfi bir izlenimle anılmaya başlandı.

Sultan II.Abdülhamid Han’a düşmanlığıyla tanınan şair Tevfik Fikret bile bu yağmaya dayanamayıp “Hân-ı Yağma” adlı şiirini yazdı. Bilahare Mahmud Şevket Paşa, 1909’da kurulan Sadrazam İbrahim Hakkı Paşa kabinesinde harbiye nâzırı (savaş Bakanı) oldu.

Fakat aralarını her ne bozduysa, İttihatçılarla terse düşünce İttihat ve Terakkî Partisinin baskısı ile çok geçmeden istifâ etti. Balkan Harbinin en şiddetli zamanında, siyâsî menfaat düşüncesi ile yapılan Bâbıâlî Baskınından sonra, Enver Beyin telkini ile 23 Ocak 1912’de sadrâzam oldu. Ancak, Mahmud Şevket Paşa’nın bu büyük nüfuzu ve kendi başına hareketleri parti içinde kendisine karşı muhâlif bir grubun da doğmasına yol açtı.

Mahmut Şevket Paşa, Selanik’ten Hareket Ordusunun başında yola çıkarken hazır kıta olan orduya, Sultan II.Abdulhamid Han hakkında öyle ağır iftira ve hezeyanlarda bulunuyor ki ibretle ve esefle okuyalım :

“...Yüzbinlerce şühedanın kanı pahasına kazanılan meşrutiyetimizi mahvedip yerine yine istibdadı ikame etmek üzere istanbul'da o köhne bizans'ın yıldız burcunda ikamet eden baykuş, insan kanı emmekten, öksüz yetimlere gözyaşı döktürmekten mütelezziz olan haris, 600 senelik muhteşem muzaffer bir milletin tarihini, ecdadının namusunu lekeleyen o insan kıyafetindeki canavar...”

Gördüğünüz gibi Sultan II.Abdulhamid Han’a sarfettiği ifadeler, onun nasıl bir ahlaka ve psikolojiye sahip olduğunu bize açıkça göstermektedir. İşte Devlet i Âliye i Osmaniye böyle hain ve alçak paşalar tarafından tarih sahnesinden silindi ve gitti.

Çapraz ateşe alındı

Darbeci Paşa, 1913'ün 11 Haziran günü öğle saatlerinde Bayezid Meydanı'nın Divanyolu'na çıkan noktasında bir cenaze alayının kapattığı yolun açılmasını bekleyen otomobile dört bir taraftan ateş açıldı. Çapraz ateşe alınarak profesyonel bir suikast sonucu öldürüldü.

Otomobilde zamanın hem sadrazamı hem de "Harbiye Nazırı" yani "Savaş Bakanı" olan Mahmud Şevket Paşa ile yaverleri vardı ve yaverlerden İbrahim Bey hemen orada, Paşa da bir saat sonra can verdiler. Silâhı ateşleyen Topal Tevfik ve diğer iş birlikçileri kısa zamanda yakalanarak idam edildi. Suikast olayında paşadan kurtulmak isteyen İttihat ve Terakkî Cemiyeti’nin rolü olduğunda şüphe yoktur. Fakat bundan istifâde eden İttihatçılar, muhâliflerini asma fırsatını buldular.

Mezarı, İstanbul'un Şişli semtinde 31 Mart şehitlerinin anısına dikilmiş Abide-i Hürriyet'in bulunduğu Hürriyet-i Ebediye Tepesine gömülüdür.

Velhasıl; Sultan Genç Osman’ın şehit edilmesiyle ülkemizde kötü bir gelenek olarak başlayan darbeciliğin temsilcilerinden biri olan Mahmut Şevket Paşa, yaptıkları ile asla hayırla yâd edilmeyecektir. Zaten hayatı vurma kırma ile geçen paşa, sonunda da bir tabanca ile vurularak yaşadığı gibi hayata veda etmiştir.

Bilgiler Av. Mustafa TAŞBAŞI tarafından derlenmiştir...

yeniakit.tv