Balkanlar’ın incisi Dimetoka’da Çelebi Sultan Mehmed Camii yangın sonrası inceleme raporu 2.5 yıllık bir aradan sonra ancak yayınlanabildi. 23 Mart 2017 tarihinde çıkan yangında tamamen kül olan UNESCO tarafından da koruma altında olan Balkanlar’ın incisi Dimetoka’da Çelebi Sultan Mehmed Camii yangın sonrası inceleme raporu 2.5 yıllık bir aradan sonra ancak yayınlanabildi. Yayınlanan inceleme raporuna bakılacak olursa bu rapor Kültür Bakanlığı üst düzey yetkililerini yakacağa benziyor.

Yunanistan’ın Evros (Meriç) bölgesi Dimetoka’da bulunan 628 şahinbey escort yıllık Balkanlar’ın incisi Dimetoka’da Çelebi Sultan Mehmed Camii, 23 Mart 2017 tarihinde bilinmeyen nedenlerden dolayı saat 02:30 sularında çıkan yangında tamamen kül olmuştu. İtfaiye Teşkilatı’nın bulguları, yangının, ahşap çatı kirişlerine elektrik kaynağından düşen kıvılcımdan kaynaklandığını öne çıkarmış, cami içinde çalışan müteahhittin ihmalinin nedenlerini ortaya koyuyor. Oldukça detaylı olarak yapılan incelemenin ardından ele alınan yangından sonra yayınlanan raporda, yapılması planlanan tadilat öncesinde eserin desteklenmesi çalışmaları sırasında kurulan demir iskele çalışması sırasında gerekli önlemlerin alınmadığına vurgu yapılıyor. Meselenin adli soruşturmasına paralel olarak ve benzer durumlarda olduğu gibi Kültür Bakanlığı, herhangi bir olası yükümlülüğü soruşturmak amacıyla bir İcra İdari Soruşturma emretmişti. İcra İdari Soruşturma sonuçları da Kasım 2018 yılında tamamlanmış, raporda üst düzey memurlar tarafından resmi görevlerin ihlali, disiplin suçu işlemeleri, olağan dışı görev kullanımı ve tarihi eserin gerektiği şekilde en yüksek düzeyde korunmasında yaşanan eksikliklerin tespit edilmesine yer veriliyor. Raporda bulunan hataların ciddiyetinden dolayı olaya karışan Kültür Bakanlığı memurlarına, bir önceki Kültür Bakanı Maria Zorba tarafından verilebilecek cezadan daha fazlası gerektiğinden dolayı, Bakan Zorba raporlarla birlikte dosyanın Yetkili Disiplin Kuruluna sevk edilmesini emretti.Sonuç itibariyle idari prosedür 21 Haziran 2019’da tamamlandı. Dosyada yer alan incelenen belgeler,raporlarla birlikte sevk belgesinin kopyalarıyla da birlikte haklarında soruşturma ve denetleme bulunanyetkili memurlara ve kararı verecek olan Yetkili Disiplin Kurulu’na, Kumçiftliği (Orestiada) Savcılığı’na ve Adli soruşturma tamamlanmadığından Kamu İdaresinin yetkili denetim makamlarına iletildi. Sonuç olarak rapordaki bilgiler doğrultusunda, dikkatsizlik ve gerekli önlemlerin alınmaması sonucunda tarihi eserde çıkan yangın felaketinden Evros Anıtlar Müdürü, yüklenici firma, Bizans ve Bizans Sonrası Anıtlar Restorasyon Müdürlüğü Başkanı, Kültür Bakanlığı’ndan 3 mimar mühendis ve üst düzey yetkililer hakkında şu an gerekli soruşturma tamamlanmış ve bundan sonraki aşamaya geçilmesi bekleniyor.

Söz verilmişti

Hatırlanacağı üzere, gece yarısı çıkan yangının sabahı olay yerine gelen dönemin Gümülcine Başkonsolosu Ali Rıza Akıncı, Yunanistan Kültür Bakanlığı Genel Sekreteri Maria Vulezaki ile görüşmüş, Maria Vulezaki Başkonsolos Ali Rıza Akıncı’nın yanına giderek yaşanan bu büyük yangın ve yarattığı tahribat hakkında bilgi vermiş ve çalışmaların derhal başlayarak caminin eski haline getirilmesinde gerekli ne varsa yapılacağının teminatını vermişti.

Dimetoka Belediye Başkanı Paraskevas Paçuridis de yaşanan bu yangın ile ilgili şu değerlendirmeyi yapmıştı: “Avrupa topraklarında Osmanlı’nın en önemli eserlerinden bir tanesiydi. 600 yıllık bir tarihi eserdi. Ancak sizlere güvence veriyoruz. Eski haline gelmesi için elimizden gelen her şeyi yapacağız. Bu meydana gelen olay sadece Dimetoka için bir yara değil, bu genel olarak bütün medeniyetimiz için bir kayıptır.”

CAMİ HAKKINDA

Çelebi Sultan Mehmed Camii, mimar İvaz Paşa tarafından H. 825 (1420) tarihinde inşa edilmiştir. Son cemaat yeri üç bölmeli ve yanları açıktır. Her üç bölme de kubbelidir. Harem dış ölçüleri takriben 30 m. ye 30 m. olan bir kare binadır. İçeride çapı 12 m. civarındaki merkezî kubbe dört ayağa oturur. Dış duvarlar ile ayaklar arasında kalan saha köşelerde çapraz-tonoz, yanlarda ise beşik-tonozla örtülmüştür. Balkan coğrafyasının işlemeli ağaç kubbeli tek camisiydi.

Kaynak : birlikgazetesi.