Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç'ın başkanlığında Cumhuriyet Üniversitesi ile yürütülen, "Sakarya Meydan Muharebesi Şehitlik Araştırmaları" Projesi kapsamında, Polatlı ve Haymana'da 3 yıldır 200 kilometrekarelik alanda çalışma yapıldı.

Şarapnel parçaları, mermi kovanları, patlamamış kayseri escort bombalara da rastlanılan bölgede, jeofizik (yer altı radarı) yöntemiyle şehitlik alanları tespit ediliyor.

"Çok sayıda şehitlik alanına rastladık"

Prof. Dr. Büyüksaraç, Anadolu Ajansı muhabirine, "Sakarya Meydan Muharebesi Milli Parkı" kurulması çalışmaları kapsamında, özellikle parkın sınırlarını kapsayan muharebenin geçtiği Polatlı ile Haymana ilçelerinde 2015 yılından bu yana şehitlik araştırması yaptıklarını söyledi.

Bölgede Cumhuriyet Üniversitesi ile jeofizik yöntemini uygulayarak şehitlik alanları belirlemeye çalıştıklarını anlatan Büyüksaraç, şöyle devam etti:

"Bugüne kadar 200 kilometrekarelik alan tarandı. Kayıtlara göre 5 bin 700 civarında şehidimiz, yaklaşık 14 bin 500 de kayıp olduğu biliniyor. Şehitlerin bulunduğu alanların belirlenmesi ve oraların anıtlaştırılması için çalışma yapılıyor. Şehit defin alanlarını belirleyebiliyoruz. Ancak bölgenin Ankara'ya yakın olması sebebiyle yaralıların çoğunun oraya taşındığı ya da çok zorda kalınmadıkça cephede defin edilmediği durumuyla karşılaştık. Dolayısıyla şehitlerin büyük bir kısmının ya bilenen mezarlıklara ya da Ankara'da defin edildikleri yönünde bir bulguya da rastladık. Cephede şehit olmuş ve savaşta yoğun çatışmalardan dolayı taşınma şansı olmayan hatta siperlere defin edilmiş çok sayıda şehitlik alanına rastladık. Bunların çoğunun tespiti yapıldı."

"Şimdiye kadar yaklaşık 20 bölgede yürütülen çalışmalarla 200 kilometrekarelik alan jeofizik yöntemiyle tarandı. Bu alanların bir çoğunda şehit izine rastlamamakla beraber farklı ölçülerde yaklaşık 15 şehit alanı tespit ettik." diyen Büyüksaraç, bu yıl da 100 kilometrekarelik alanda çalışmayı planladıklarını dile getirdi.

"Metal bulgular müzede sergilenecek"

Alanda şarapnel parçaları, mermi kovanları, patlamamış bombalar niteliğinde farklı irilik ve boyutlarda metal bulgulara da rastladıklarını bildiren Büyüksaraç, bunların çoğunu siperlerin içinde tespit ettiklerini dile getirdi.

Büyüksaraç, şunları kaydetti:

"Siperleri yüzeyde görme ve algılama şansımız yok. Bunları Google earth haritasından rahatlıkla gözleyebiliyoruz. Siperlerde çoğunlukla mermi kovanlarına rastlanılıyor. Bu metal bulguları haritalarımıza işliyoruz. Yüzey araştırmalarında mermi kovanlarına veya savaş malzemelerine rastlayabiliyorsunuz. Bunlar toparlanarak Sakarya Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı bünyesinde Polatlı'da oluşturulacak müzede sergilenecek."

Anadolu'nun işgalinin durdurulması açısından Sakarya Meydan Muharebesi'nin önemli bir tarihi savaş olduğunu hatırlatan Büyüksaraç, bu muharebenin, Anadolu'nun işgal edilemeyeceğinin bir göstergesi olduğuna dikkati çekti.

Büyüksarac, çalıştıkları alanların dağlık olduğunu, ardı ardına sıralanan tepelerin ve ovaların bulunduğunu, bu tepelerin sürekli el değiştirdiğini, bazı tepelerin kimi zaman düşmanın eline geçtiğini kimi zaman da geri alındığını ifade etti.

Büyüksaraç, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bugünlerde de Zeytin Dalı Harekatı'nı gerçekleştiren ordumuzun bir dağı ve tepeyi ele geçirmesinin ne kadar önemli olduğunu görüyoruz. Oradaki tepelerin de ele geçirilmesi için ordumuz çok büyük mücadeleler vermiş. Dolayısıyla orada tespit ettiğimiz şehitlik alanlarının, Orman ve Su İşleri Bakanlığınca ihya edilmesi ve anıtlaştırılması için çalışmalar sürdürülüyor. Üzerimize düşeni yerine getiriyoruz. Anıt yapılacak yerleri belirleyip onların hizmetine bırakıyoruz. Polatlı ve Haymana arasında da bir yürüyüş yolu yapılacak. Muharebenin yıl dönümünde burada gençlik yürüyüşleri gerçekleştirilecek."