Osmanlı Devleti'nde II. Meşrutiyet'in ilanına ön ayak olan cemiyet olarak bilinmektedir. Bu cemiyetin temelleri İstanbul’un Askeri Tıbbiye’sinde, 1893 yılında atılmıştır. Dr. Abdullah Cevdet, Dr. İshak Sükuti, Şerafettin Mağdumi ve İbrahim Temo İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kurucularındandır.

Bu cemiyet ayrıca Türkiye’de kurulan ilk siyasi parti olarak da bilinmektedir. İttihad-ı Osmani olarak 21 Mart 1889 tarihinde gizli olarak kurulan bu cemiyet Sultan II. Abdülhamit Han'ı tahttan indirme amacı içerisindedir. Cemiyet daha sonra İttihat ve Terakki Cemiyeti adını alarak yoluna devam etmiştir. Cemiyet kurulurken İtalyan Karbonari teşkilatı örnek alınmıştır.

İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin amaçları arasında meşrutiyet yönetim şeklinin yürürlükte olmasını sağlamak, eşitlik, özgürlük, can ve mal güvenliğini önemseyen yönetim şeklinin kurulmasını sağlamak, istibdada direnmek gibi faaliyetler sayılabilir. Bu cemiyet kısa sürede büyüyerek ülke genelinde yayıldı.

Özellikle Paris ve Kahire’de cemiyet adına yayımlar yapmaya girişildi. Bunun üzerine Sultan Abdülhamid yönetimi tarafından soruşturma başlatıldı ve İstanbul’da birçok cemiyet üyesi yakalandı. Bunlardan bir kısmı sürgün edilirken bir kısmı da hapsedildi. Cemiyetin üyeliği askeri öğrenciler, memurlar ve subaylar arasında son derece yaygındı. Mustafa Kemal Atatürk ve yakın arkadaşı İsmet İnönü de bu cemiyete üyeydi.

Meşrutiyetin ilanından sonra ülkede parti kavgaları gündeme gelmişti. Bu dönemde cemiyete karşı 31 Mart Ayaklanması gerçekleşti. İttihat ve Terakki Cemiyeti'ni, Rumeli’den gelen hareket ordusu kurtarmıştır. Enver Paşa, Talat Paşa ve Cemal Paşa Balkan ve Trablusgarp savaşlarının ardından Almanların etkisinde kalmış ve devleti I. Dünya Savaşı’na sokmuştur. Ancak I. Dünya Savaşı Osmanlı İmparatorluğu'nun ve İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin sonu olmuştur.